Wypadki przy pracy

Zgodnie z definicją, wypadek przy pracy jest to zdarzenie, do którego doszło podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności, poleceń przełożonych, czynności na rzecz pracodawcy (nawet bez polecenia), a także wtedy, gdy wypadek nastąpił w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy (np. w drodze między siedzibą pracodawcy, a miejscem wykonywania obowiązku). Uzyskanie świadczeń odbywa się na podstawie ustawy wypadkowej.

Na podstawie tej ustawy istnieje również możliwość uzyskania świadczeń za wypadki, które powstały w czasie podróży służbowej (wyjątek: wypadek nie może powstać w wyniku działania pracownika, które nie ma związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań), a także podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony lub przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe.

Rodzaje wypadków przy pracy

Ustawa wypadkowa wprowadza podział wypadków przy pracy na trzy rodzaje w zależności od ich skutków:

wypadek śmiertelny, w wyniku którego doszło do śmierci poszkodowanego (w okresie do sześciu miesięcy od dnia wypadku),
wypadek ciężki, którego konsekwencją jest ciężkie uszkodzenie ciała (utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności rozrodczej, itp.), które narusza podstawowe funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna, całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w zawodzie albo trwałe zniekształcenie ciała,
zbiorowy wypadek przy pracy, w którym minimum dwie osoby uległy wypadkowi w wyniku tego samego zdarzenia.

Jakie świadczenia można uzyskać na podstawie ustawy wypadkowej?

Z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej można ubiegać się o następujące świadczenia:

zasiłek chorobowy – dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,
świadczenie rehabilitacyjne – dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy,
zasiłek wyrównawczy – dla ubezpieczonego będącego pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu,
jednorazowe odszkodowanie – dla ubezpieczonego, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu albo dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty,
rentę z tytułu niezdolności do pracy – dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej,
rentę szkoleniową – dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie, spowodowaną wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową,
rentę rodzinną – dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej,
dodatek do renty rodzinnej – dla sieroty zupełnej,
dodatek pielęgnacyjny oraz pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne.

Protokół powypadkowy

Aby otrzymać odszkodowanie konieczne jest zgłoszenie wypadku. Może to zrobić sam poszkodowany, bezpośredni przełożony lub świadek zdarzenia. Miejsce zdarzenia musi zostać zabezpieczone zaraz po wypadku. Nie można dokonywać żadnych zmian (np. w ułożeniu narzędzi czy ustawieniu maszyn), gdyż może to doprowadzić do utrudnień w postępowaniu powypadkowym, mającym na celu ustalenie przebiegu zdarzenia, osób odpowiedzialnych za zdarzenie, przyczynienia się poszkodowanego do wypadku oraz innych okoliczności. Po uzyskaniu informacji o wypadku, pracodawca poszkodowanego zobowiązany jest do przeprowadzenia postępowania powypadkowego. Powołuje on tzw. zespół powypadkowy, którego zadaniem jest ustalenie przyczyn i okoliczności wypadku. Zespół powypadkowy (w terminie czternastu dni od dnia poinformowania o wypadku), zobowiązany jest do sporządzenia protokołu powypadkowego. Przedłużenie terminu musi być odnotowane w protokole ze wskazaniem przyczyny opóźnienia oraz jej uzasadnieniem.

Do protokołu powypadkowego załącza się protokół przesłuchania poszkodowanego i świadków oraz inne dowody zebrane w toku postępowania wyjaśniającego zdarzenie (fotografie miejsca wypadku, opinie specjalistów, instrukcje obsługi maszyny, opinie lekarzy). Jeden egzemplarz protokołu powypadkowego otrzymuje poszkodowany, który ma prawo do zgłaszania uwag odnośnie ustaleń zawartych w tym dokumencie.

Jednorazowe odszkodowanie z ZUS-u

Jednorazowe odszkodowanie przysługuje ubezpieczonemu, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej. Stały uszczerbek na zdrowiu to naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu, nie rokujące poprawy. Długotrwały uszczerbek na zdrowiu oznacza naruszenie sprawności organizmu, powodujące upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy lecz mogące ulec poprawie. Ocenę stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, dokonuje się po zakończeniu leczenia i rehabilitacji. ZUS przyznaje jednorazowe odszkodowanie będące iloczynem procentu stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu i wysokości 20 procent przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku (ogłaszanego przez Prezesa GUS).

Jakie dokumenty są wymagane przez ZUS, aby uzyskać jednorazowe odszkodowanie.

Poszkodowany musi złożyć wniosek o przyznanie jednorazowego odszkodowania wraz z załącznikami (zaświadczenie o stanie zdrowia OL-9, wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku, dokumentacja medyczna przebiegu leczenia i rehabilitacji, protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, ewentualnie prawomocny wyrok sądu pracy lub decyzja państwowego inspektora sanitarnego o stwierdzeniu choroby zawodowej). Po złożeniu wniosku ZUS wydaje decyzję, czy i w jakiej wysokości przyznaje świadczenie bądź też odmawia jego przyznania. Jeżeli poszkodowany nie zgadza się z treścią decyzji, może wnieść odwołanie, (w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia decyzji) do sądu rejonowego – sądu pracy za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję (pisemnie lub ustnie do protokołu).

Odszkodowanie bezpośrednio od pracodawcy

Pracownik może również dochodzić odszkodowania bezpośrednio od pracodawcy. Jeżeli zakład pracy ma zawartą umowę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, poszkodowany pracownik może zgłosić szkodę pracodawcy w postaci konkretnego żądania (np. wezwania do zapłaty) wraz z uzasadnieniem oraz dowodami (dokumentacja medyczna, fotograficzna, faktury i rachunki za zakupione lekarstwa i przedmioty ortopedyczne, nabyte w związku z wypadkiem). W takiej sytuacji ubezpieczyciel prowadzi całe postępowanie likwidacyjne szkody, czyli rozpoznaje żądanie pracownika i przedstawia stanowisko w przedmiocie uznania odpowiedzialności pracodawcy za zdarzenie i ewentualnej wypłaty świadczenia.

Jeżeli poszkodowany pracownik nie jest usatysfakcjonowany wysokością przyznanego świadczenia (albo nie zostało ono w ogóle uznane), może wystąpić na drogę postępowania sądowego i ubiegać się w oparciu o przepisy Kodeksu Cywilnego o:

jednorazowe odszkodowanie, obejmujące poniesione w związku z wypadkiem koszty (np. leczenie, rehabilitacja, zakup materiałów ortopedycznych, koszty dojazdów do placówek medycznych),
zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę – rozumiane jako uszczerbek o charakterze niemajątkowym (świadczenie pieniężne ma na celu naprawić cierpienia fizyczne i psychiczne, jakich doznał poszkodowany w wyniku zdarzenia),
rentę – która ma za zadanie zrekompensować uszczerbek w dochodach poszkodowanego.

W procesie sądowym poszkodowany pracownik ma obowiązek udowodnienia przesłanek odpowiedzialności cywilnej pracodawcy, to jest zaistnienia szkody po stronie pracownika, zdarzenia powodującego szkodę oraz związku przyczynowego pomiędzy tymi okolicznościami. Ewentualne przyczynienie się poszkodowanego do zdarzenia nie wyklucza możliwości ubiegania się i przyznania odszkodowania przez sąd.

Jesteśmy dla Ciebie

Procesy odszkodowawcze najczęściej trwają długo, a poszkodowany ma trudności z uzyskaniem właściwej kwoty odszkodowania lub całkowicie odmawia mu się prawa do odszkodowania albo innego świadczenia. Ma to miejsce zarówno w przypadku złożenia odpowiedniego wniosku do ZUS jak i wszczęcia postępowania odszkodowawczego u pracodawcy i jego ubezpieczyciela.

Jeżeli uległeś wypadkowi przy pracy lub Twój bliski zginął w związku z wypadkiem przy pracy możesz zwrócić się do nas o pomoc. Pomożemy w walce o uzyskanie należnego odszkodowania. Oferujemy profesjonalne podejście i pomoc prawną na najwyższym poziomie. Nie pobieramy żadnych opłat wstępnych, a prowizję pobieramy dopiero po skutecznym zakończeniu postępowania. Naszym klientom pomagamy w skompletowaniu dokumentacji dowodowej, niezbędnej przy dochodzeniu odszkodowania za wypadek przy pracy, w składaniu odwołania od niesprawiedliwej decyzji ZUS, w reklamacjach składanych do firm ubezpieczeniowych.

Nie bierzemy odpowiedzialności za skutki zastosowania w praktyce informacji wynikających z powyższego wpisu. Zasadne jest skonsultowanie się z prawnikiem – adwokatem bądź radcą prawnym przed podjęciem jakichkolwiek działań prawnych.