Naruszenie dóbr osobistych

Kodeks cywilny nie podaje wprost definicji dóbr osobistych, stwierdza jedynie, że jest to ogół ważnych ze społecznego punktu widzenia wartości, przysługujących każdemu człowiekowi. Jako przykłady dóbr osobistych (artykuł 23 Kodeksu cywilnego) podaje się między innymi: zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska. Wraz ze zmianami stosunków społecznych ze zbioru dóbr osobistych pewne dobra mogą znikać, a pojawiać inne, np. prawo do intymności, prywatności życia, płci, itp.

Według Kodeksu cywilnego naruszenie dóbr osobistych jest bezprawnym cudzym działaniem lub zachowaniem, prowadzącym do zagrożenia, zniszczenia lub pogwałcenia dóbr osobistych człowieka. Oznacza to, że do naruszenia dóbr osobistych dochodzi wtedy, gdy czyjeś zachowanie powoduje, że czujemy się obrażeni, zawstydzeni, poniżeni, skrzywdzeni, itp. Oceniając, czy doszło do naruszenia dóbr osobistych, bierze się pod uwagę nie tylko subiektywne odczucie osoby żądającej ochrony prawnej, lecz przede wszystkim reakcję społeczną, jaką dane zachowanie wywołuje. W przypadku osób prawnych z naruszeniem dóbr osobistych mamy do czynienia, gdy zachowanie sprawcy zagraża prawidłowemu ich funkcjonowaniu, np. z powodu utraty zaufania. W przypadku przedsiębiorstw możemy mieć do czynienia z naruszeniem ich tajemnic, praw autorskich (wynalazki, racjonalizacja), znaków firmowych, itp.

Kodeks cywilny przewiduje, że za naruszenie dóbr osobistych powód może domagać się:

• zaniechania działania zagrażającego dobrom osobistym,
• usunięcia skutków naruszenia,
• przyznania zadośćuczynienia pieniężnego lub wpłaty odpowiedniej kwoty pieniędzy na określony cel społeczny.

Rolą zadośćuczynienia jest naprawienie krzywdy, jakiej doznała osoba, której dobra osobiste naruszono tj. złagodzenie bólu psychicznego i fizycznego. Może ono również pełnić funkcję prewencyjną, odstraszającą sprawcę od popełnienia podobnych naruszeń. Na wysokość zadośćuczynienia wpływa wiele czynników takich jak: rodzaj naruszonego dobra, trwałość skutków naruszenia, stopień jego uciążliwości, stopień winy sprawcy, itp., co oznacza, że każda sprawa powinna być badana indywidualnie. Kwota zadośćuczynienia musi stanowić odczuwalną wartość ekonomiczną, ale jednocześnie nie może być zbyt wysoka w stosunku do doznanej krzywdy. Zadośćuczynienia finansowego lub wpłaty określonej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny może żądać również przedsiębiorca. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, można żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.

Pomagamy w skutecznym dochodzeniu roszczeń wynikających z naruszenia dóbr osobistych, piszemy pozwy o zaniechanie działań, usunięcie skutków naruszenia dóbr oraz o zadośćuczynienie pieniężne. Jeśli to możliwe staramy się doprowadzić do korzystnej dla obu stron ugody.

Nie bierzemy odpowiedzialności za skutki zastosowania w praktyce informacji wynikających z powyższego wpisu. Zasadne jest skonsultowanie się z prawnikiem – adwokatem bądź radcą prawnym przed podjęciem jakichkolwiek działań prawnych.